Temas Bağımlılığı: Nedir ve Nedenleri

Temas bağımlılığı, kişinin sürekli fiziksel temasa ihtiyaç duyması ve temas eksikliği durumunda huzursuzluk, anksiyete veya depresyon gibi belirtiler yaşaması durumudur. Sarılma, el tutma veya yakın fiziksel temas olmadan kendini eksik veya yalnız hissetme haliyle tanımlanır. Bu bağımlılık, kişinin sosyal ve duygusal yaşamını olumsuz etkileyebilir.

Nörotransmitterler ve Hormonlar

• Oksitosin: "Bağlanma hormonu" olarak bilinen oksitosin, sarılma, dokunma veya yakın fiziksel temas sırasında salgılanır. Bu hormon, stres azaltıcı etkisiyle güven ve sakinlik hissi sağlar. Oksitosin salınımının eksikliği, bireylerde duygusal boşluk hissi yaratabilir ve temas arayışını artırabilir.
• Dopamin: Fiziksel temas, ödül sistemiyle ilişkili dopamin salınımını tetikler. Bu haz duygusu, bireyin teması bir bağımlılık gibi aramasına neden olabilir, özellikle dopamin dengesizliği olanlarda (ör. depresyon veya kaygı bozukluğu).
• Serotonin ve Diğer Nörotransmitterler: Serotonin eksikliği, duygusal regülasyonu zorlaştırabilir ve bireyleri fiziksel temasa yöneltebilir, çünkü temas bu kimyasalların seviyesini geçici olarak artırır.

Bağlanma Stilleri

• Güvenli Olmayan Bağlanma: Çocuklukta ebeveyn veya bakıcılarla güvenli bağlanma geliştiremeyen bireyler (ör. kaygılı veya kaçıngan bağlanma), yetişkinlikte fiziksel teması bir duygusal boşluğu doldurma aracı olarak görebilir. Örneğin, kaygılı bağlanma stiline sahip kişiler, temas yoluyla sürekli onay arayabilir.
• İhmal ve Yoksunluk: Duygusal veya fiziksel ihmal yaşayan çocuklar, yetişkinlikte dokunsal açlık geliştirebilir. Bu kişiler, fiziksel teması güven ve sevgiyle eşleştirebilir.

Travma ve Duygusal İhtiyaçlar

• Geçmiş Travmalar: Fiziksel, duygusal veya cinsel istismar gibi travmatik deneyimler, bireyin fiziksel teması bir rahatlama veya kontrol mekanizması olarak görmesine neden olabilir. Temas, bu kişiler için duygusal yaraları geçici olarak hafifleten bir yol olabilir.
• Karşılanmamış İhtiyaçlar: Sevgi, şefkat veya onay gibi temel duygusal ihtiyaçların eksikliği, bireyleri fiziksel temasa aşırı bağımlı hale getirebilir. Bu, özellikle çocuklukta duygusal yoksunluk yaşayanlarda belirgindir.

Düşük Özsaygı ve Güvensizlik

• Değer Hissi Arayışı: Kendine güveni düşük bireyler, fiziksel temas yoluyla başkalarından onay ve kabul görme ihtiyacı duyabilir. Örneğin, birinin sarılması veya dokunması, bu kişilerde geçici bir öz-değer hissi yaratabilir.
• Güvensizlik: Sosyal ortamlarda güvensiz hisseden bireyler, fiziksel teması bir bağ kurma ve sosyal onay alma yolu olarak görebilir. Bu, özellikle reddedilme korkusu yaşayanlarda yaygındır.

Sosyal İzolasyon ve Yalnızlık

• Modern Yaşam Tarzı: Şehirleşme, bireyselleşme ve teknoloji bağımlılığı, yüz yüze etkileşimleri azaltarak sosyal izolasyonu artırır. Bu, fiziksel temas fırsatlarını sınırlayarak dokunsal açlığı tetikler.
• Dijitalleşme: Sanal iletişim (mesajlaşma, sosyal medya), fiziksel temasın yerini alamaz ve yalnızlık hissini derinleştirebilir. Bireyler, bu eksikliği telafi etmek için fiziksel temasa yönelir.
• Pandemi Etkisi: Sosyal mesafe kuralları ve karantinalar, fiziksel teması büyük ölçüde kısıtlamış ve yalnızlık duygularını artırmıştır. Bu, temas bağımlılığını daha belirgin hale getirebilir.

• Yalnız kaldığınızda huzursuz veya kaygılı hissetmek
• Sürekli başkalarıyla fiziksel temas kurmak istemek
• Fiziksel teması bir rahatlama aracı gibi kullanmak
• Kendi başınıza vakit geçirmekten kaçınmak
• Partner veya yakın çevre ile “yapışık” ilişkiler kurmak

Temas bağımlılığı, sürekli başkalarına fiziksel yakınlık duyma ihtiyacı ile hayatı zorlaştırabilir. Özellikle yalnız kalma korkusu ve huzursuzluk hissi, ilişkileri de yıpratabilir. Neyse ki, bu konuda farkındalık kazanmak ve adım atmak mümkün. İşte temas bağımlılığı ile başa çıkmanıza yardımcı olabilecek bazı öneriler:

Kendi Kendine Yetebilme Becerilerini Geliştirin

Kendi ihtiyaçlarınızı fark edip bunları yalnız başınıza da karşılayabilmek, bu sürecin en önemli adımlarından biridir. Yoga, meditasyon veya basit nefes egzersizleri bile kendinize olan güveninizi güçlendirir. Böylece fiziksel temasa olan ihtiyaç tek başına da azalmaya başlar.

Bağlanma Stilinizi Tanıyın

Çocukluk döneminde geliştirdiğiniz bağlanma şekli, bugün ilişkilerinizde nasıl davrandığınızı etkiliyor olabilir. Güvenli bağlanma modelini öğrenmek ve geliştirmek, hem kendinizle hem de başkalarıyla daha sağlıklı ilişkiler kurmanıza yardımcı olur.

Sağlıklı Sosyal İlişkiler Kurmaya Özen Gösterin

Her ilişki fiziksel temas üzerine kurulmaz. Bazen içten bir sohbet, bazen de bir arkadaşınızla kahve içmek bile duygusal desteğinizi güçlendirebilir. Bu yüzden sadece dokunmak değil, anlamlı sosyal ilişkiler kurmak da çok önemli.

Hobilere ve Aktivitelere Yönelin

Spor, sanat ya da ilgilendiğiniz herhangi bir hobi, dikkatinizi dağıtarak fiziksel temas arayışınızı azaltabilir. Yeni bir aktiviteye başlamak, özgüveninizi ve yaşam enerjinizi artırır.

Terapi ve Profesyonel Destek Alın

Eğer kendinizde temas bağımlılığı belirtileri fark ediyorsanız ya da bu konuda desteğe ihtiyaç duyuyorsanız, yardım almak bir mesaj kadar yakın. Psikolog Merkezi’nden hemen online randevu alın ve kendinizi daha iyi hissetmeye başlayın!

Temas bağımlısı kız nasıl olur?

Yalnız kalmakta zorlanır, sürekli fiziksel temasa ve ilgiye ihtiyaç duyar. İlişkilerde yapışkan davranabilir.

Temas bağımlısı erkek ne demek?

Yalnız kalınca huzursuz hisseder, sürekli yakınlık ve dokunma ister. Aşırı ilgi ve kıskançlık gösterebilir.

Temas bağımlısı hastalığı nedir?

Tıbbi bir hastalık değil; başkalarına sürekli fiziksel yakınlık ihtiyacı duymaktır.

Temas bağımlısı olduğumu nasıl anlarım?

Yalnız kaldığında huzursuzluk hissi, sürekli dokunma ihtiyacı ve karşı tarafa aşırı bağımlılık hissi yaşarsınız.